27 Kasım 2011 Pazar

Sosyal Tüketici ve F-Ticaret Üzerine

İlk sanal hediye satışının Facebook üzerinden yapıldığından bu yana neredeyse dört koca sene geçti. Bugün aynı platform 70’den fazla dil seçeneğiyle 800 milyondan fazla kullanıcıya sahip. Bu kullanıcı sayısının dörtte biri kadar da Twitter üyesi kulanıcı var. İşin ticaret perspektifinden bakıldığında Amerikalı yetişkinlerin %42’sinin Facebook, twitter ya da bir blog üzerinden satıcıların takibini yaptığını, ortalama %58’inin de 6 adet perakendeciyi özellikle de özel indirimlerini takip ettiğini görüyoruz.

Günümüze sosyal medya araçlarını yoğun kullanan, kitleler ile sürekli etkileşim içindeki sosyal tüketicilerin %40’ı Facebook üzerinden bir ürünü beğeniyor, %28’i online Facebook linkleri üzerinden ürün/hizmet satın alıyor. Online tüketicilerin %32’si ayrıca satın alma işini Twitter’de de yapmak istiyor.

Diğer yandan ülkelere göre değişkenlik göstermekle beraber, online tüketicilerin geneli açısından bakıldığında da tüketicilerin;

%33’ü internet üzerinde ürün incelemesi yapıyor. Bunların %42’si bir marka ve ürün hakkında online yorum yapıyor. %47’si ise mobil telefonlar üzerinden müşteri incelemelerine ulaşmak istiyor. Bugün Amerikalı yetişkinlerin %19’u Groupon gibi grup satış şirketlerinden satın alma yapmış, bu kişilerin %57’si de 100 usd üzeri harcama yapmış durumda.

Bu noktada ürünlere gösterilen bağlılığa göre bir sınıflandırma yaparsak davranış modellerini daha iyi görebiliriz. Zira, ürünlere yüksek bağlılık gösteren sosyal tüketiciler daha az sıklıkla satın alma eylemi gerçekleştiriyor. Daha kompleks ve pahalı ürünlerle ilgili. Araştırma safhasında daha fazla zamana ve çabaya ihtiyaç duyuyor. Daha gençler, tavsiye edilen ürünleri alıyorlar, marka bağlılıkları var.

Öte yandan; rürünlere düşük bağlılık gösteren sosyal tüketiciler daha çok sıklıkla satın alma eylemi gerçekleştiriyorlar. Düşük fiyatlı ürünlere yatkın olup, araştırmada minimum çaba sard ediyorlar. Daha yaşlılar, marka imajından çok ürün kalitesiyle ilgileniyorlar, marka değişimine açıklar ve araştırılmış ürünleri almaya yatkılar.

Hangi bağlılık seviyesinde olursa olsun kısaca sosyal tüketiciler, markaların web siteleri yanında rating ve inceleme siteleri, blog siteleri, Facebook, Twitter gibi sosyal medya sitelerini ve Youtube videolarını alışveriş öncesinde ve sonrasında yakından takip ediyorlar. Yapılan araştırmalara göre; Facebook bebek markaları üzerinde en büyük etkiye sahip, müzik markalarında üzerinde ise en çok etkiye sahip site Youtube. İnceleme siteleri de en çok elektronik markalar üzerinde etkili oluyor.

F-Ticarette Markalara Düşen Görevler

F-Ticaret her ne kadar Facebook üzerinden ürün satışı gibi görünse de aslında sosyal ticaretin artık kısa adı gibi özetleyebiliriz. Yukarıda bahsettiğim soysal tüketicilerin etkileşime girdiği tüm kanallar sosyal ticaretin sistemini oluşturuyor. Ancak yine de yaygın bir örnek ve kavram olması sebebiyle f-ticaret üzerinden ilerlersek, Adgregate firmasının yaptığı bir araştırmaya göre F-Ticarette conversion rate yani alıma dönüşen ziyaret sayısı ortalamada %2-4 arasında değişiyor. Genel E-Ticarette %3-4 arasında olan bu oran F-Ticaretin verimliliği konusunda soru işaretlerini ortadan kaldırıyor. Örnek mi : F-ticarette takipçileri tarafından tutulan en büyük üç marka Coca Cola, Walt Disney, Starbucks Facebook üzerinde satış yapmakta. 


Markalar Facebook`ta neler yapabilir

  • Güncel içerik ve marka bağlılığına yönelik interaktif uygulamalar ile hayran sayısı hedef kitleye bağlı kalınarak arttırılmak zorunda.
  • Marka sayfaları düzenli ziyaret edilmediğinden markaların duvar iletileri kritik bir öneme sahip. Yapılan her türlü F-ticaret aktivitesi buradan kullanıcıların katılımına sebep olacak bir eğlenceli mekanik ile desteklenmek zorunda.
  •  Facebook yatırımlarının ROI`ı (getirisi) marka değerinden öte direk ciro ile ölçülmeli. Hayran sayısının fazla olması yerine yatırımların ciroya dönüşmesi sağlanmak zorunda.
  •  F-ticaretin en büyük avantajı alışverişçilerin yorumları. Bu sebeple her türlü aktivitede hayran kitlesine yönelik spesifik aktiviteler yapılması ve tüketicinin görüşlerinin alınması zorunlu. Zira sosyal medya iletişim planı ile entegre edilmemiş, Facebook hayranlarını dinlemeyen bir F-Ticaret planının başarıya ulaşması imkansız.